Uzman Diyetisyen Ferda Koç ile Polikistik Over (PCOS) Beslenme Yaklaşımları

Polikistik over sendromu beslenmesi, özellikle hormon dengesini korumaya ve insülin direncini azaltmaya odaklanan bir beslenme yaklaşımı.

PCOS, kadınlarda yumurtalıkların işleyişini etkileyerek adet düzensizliklerine, aşırı tüylenmeye, akneye ve kilo alımına yol açabiliyor. Bu sebeple beslenme semptom yönetiminde kritik rol oynuyor. 

Polikistik over beslenme nasıldır sorusunu genel itibarıyla şöyle yanıtlamak mümkün: Düşük glisemik indeksli ve düşük glisemik yüklü karbonhidratlar, tam tahıllar, baklagiller, sebzeler ve meyveler beslenme programında önemli bir yer kazanıyor.

Sen de PCOS nasıl geçer araştırıyorsan hemen yazımı okumaya başlayabilirsin!

Polikistik Over (PCOS) Nedir?

PCOS nedir sorusu, kadınların yumurtalıklarında çok sayıda küçük kistin oluşmasına ve hormon dengesizliklerine yol açan bir durum olarak yanıtlanıyor.

PCOS belirtileri ve PCOS etkileri adet düzensizlikleri, yumurtlama sorunları, akne ve erkek tipi tüylenmeyle kendini gösterebiliyor. Ayrıca vücutta insülin direncini artırarak kilo alımına ve metabolik problemlere yol açabiliyor.

PCOS’un nedenleri tam olarak bilinmiyor ancak genetik ve çevresel faktörlerin beraber etkisiyle ortaya çıktığı düşünülüyor.

PCOS nedeniyle hastalık kontrol altına alınmadığında uzun vadede tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler sorunlar açısından risk oluşabiliyor. Polikistik over nedir öğrendiğine göre devam edelim!

Polikistik Over Sendromu Nasıl Geçer?

Polikistik over nasıl geçer sorusu net olarak cevaplanamıyor çünkü PCOS tamamen geçmiyor. Polikistik over tedavisi nedir veya PCOS tedavisi nedir diye sorulduğunda hazır bir PCOS tedavisi bulunmuyor.

Ancak semptomlar yaşam tarzı değişiklikleri ve tıbbi beslenme tedaviyle yönetilebiliyor. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve kilo kontrolü vücut dengesini destekliyor. Polikistik overden kurtulmanın yolu ve PCOS sendromu belirtilerinin azalması bütüncül tedavi yaklaşımından geçiyor.

Uzmanın Notu: Polikistik over sendromu nasıl anlaşılır diye soruyorsan, bu durum genellikle adet düzensizliği gibi hormonal belirtilerle kendini gösteriyor.

Polikistik Over (PCOS) Diyeti Nedir? Nasıl Yapılır?

Polikistik Over (PCOS) diyeti, özellikle insülin direncini azaltmaya, hormon dengesini desteklemeye ve kilo yönetimini kolaylaştırmaya odaklanıyor. Bu diyeti uygulayan bireylerin düşük glisemik indeksli karbonhidratları tercih etmesi gerekiyor. 

• Tam tahıllar, baklagiller ve lif açısından zengin sebzeler kan şekerini yavaş yükseltiyor, böylece kan şekerindeki dalgalanmaların önüne geçiliyor ve açlık krizleri önlenebiliyor. 
• Protein alımı, yumurta, tavuk, balık ve bitkisel kaynaklardan dengeli şekilde ve iyi kalite olmak üzere sağlanıyor. Bu sayede diyeti uygulayan bireyin kas kütlesi korunuyor ve tokluk süresi uzuyor. 
• Polikistik over diyet listesinde sağlıklı yağlar, özellikle omega-3 yağ asitleri açısından zengin yağlı balık, avokado, zeytinyağı ve ceviz gibi besinler öne çıkıyor. Bu yağlar hormon üretimini desteklemeye ve özellikle omega-3 enflamasyonu azaltmaya katkı sunuyor.
• Basit şeker, beyaz ekmek, işlenmiş ve kürlenmiş besinler ve yüksek nişastalı yiyecekler sınırlandırılıyor. Düzenli öğünler, kan şekerinin dengede kalmasını sağlıyor ve hormonların stabil çalışmasına yardımcı oluyor. 
• Polikistik overe ne iyi gelir diye düşünüldüğünde bitki çayları da sürece yardımcı olabiliyor. Tarçın kan şekerini dengelemeye, yeşil çay ve zerdeçal enflamasyonu azaltmaya katkı sağlayabiliyor.

PCOS diyeti tek başına kilo kaybını sağlamakla kalmıyor. Aynı zamanda adet döngüsünü düzenlemeye, yumurtlamayı desteklemeye ve uzun vadede metabolik sağlığı iyileştirmeye katkı sunuyor.

Böylece PCOS’lu kadınlar hem hastalığın semptomlarını yönetebiliyor hem de yaşam kalitelerini artırabiliyor. Bu sayede günlük hayatlarında daha rahat ve özgür hissedebiliyorlar.

PCOS Diyetinde Kaçınılması Gereken Yiyecekler

PCOS diyeti uygulayan kişiler, özellikle rafine şeker ve beyaz ekmek gibi hızlı kan şekeri yükselten yiyeceklerden kaçınıyor.

Polikistik over ne yememeli sorusu için özellikle fast food semptomları artırıyor. Bazı kişilerde süt ürünleri de semptomları tetikleyebiliyor, bu nedenle bireysel tolerans test ediliyor.

Doymuş yağ ve trans yağ içeren ürünler inflamasyonu artırıyor ve hormon dengesini bozuyor. Diyet sırasında bu yiyeceklerden uzak durularak hem kilo yönetimi hem de hormon dengesi desteklenebiliyor.

PCOS’ta Beslenmeyi Destekleyen Faydalı Bitkiler ve Çaylar

Bazı bitkiler ve çaylar PCOS semptomlarını azaltmaya destek olabiliyor:

• Tarçın kan şekeri kontrolünü sağlamaya ve insülin duyarlılığını artırmaya yardımcı oluyor.
• Rezene ve nane çayları sindirimi kolaylaştırıyor ve hormonal dengeyi destekliyor.
• Yeşil çay antioksidan etkisiyle inflamasyonu azaltmaya destek sunuyor.
• Zerdeçal ise hormon dengesine katkı sunuyor ve metabolizmayı destekliyor.

Fakat bilmelisin ki bu bitkiler tek başına PCOS’u tedavi etmiyor, yalnızca diyet ve tıbbi tedaviye destek olarak kullanılıyor.

Uzmanın Notu: Hangi bitki çayı ne işe yarar daha detaylı öğrenmek istiyorsan, linkteki makaleye göz atabilirsin.

PCOS Yönetiminde Öne Çıkan Vitamin ve Mineral Takviyeleri

Polikistik over nasıl beslenmeli sorusuna ek olarak bazı vitamin ve mineraller semptom yönetimini destekleyebiliyor.

• Myo-inositol ve D-chiro inositol, yumurtlama ve insülin duyarlılığını artırabiliyor.
• Vitamin D eksikliği olanlarda hormon dengesi düzelebiliyor.
• Çinko ve magnezyum inflamasyonu azaltabiliyor ve metabolik sağlığı destekleyebiliyor.
• Omega-3 yağ asitleri de hormonları dengeleyip ve kardiyovasküler riskleri kontrol altında tutmaya destek olabiliyor.

Uzmanın Notu: Yukarıdaki takviyeler kişinin ihtiyaçlarına göre belirlenip doktor veya diyetisyen kontrolünde kullanılıyor. Diyetle birlikte semptomların yönetimine yardımcı olan bu takviyelerin, tek başına tedavi yöntemi olarak görülmemesi gerekiyor.

PCOS ve Beslenme Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

PCOS’ta beslenme, semptomların kontrolünde büyük rol oynuyor. Kadınlar genellikle hangi besinleri tüketmesi gerektiğini ve hangi yiyeceklerden kaçınması gerektiğini merak ediyor.

Düşük glisemik indeksli beslenme, sağlıklı yağ ve protein tüketimi PCOS yönetiminde öne çıkıyor. İşlenmiş besinler ve rafine şekerden uzak duruluyor. Her bireyin metabolizması farklı olduğu için diyet kişiselleştiriliyor. Düzenli öğün ve doğru besin seçimiyle hormon dengesi destekleniyor ve semptomlar azalıyor.

Şimdi PCOS beslenmesi hakkında diğer merak ettiğin soruları cevaplama vakti!

Polikistik Over Olan Biri Nasıl Beslenmeli?

Polikistik over diyeti yapan kadınlar, uzman onayıyla hormon dengesini ve insülin direncini iyileştirmeye yönelik besleniyor. Bu doğrultuda tam tahıllar, lifli sebzeler, mevsim meyveleri, sağlıklı yağlar ve kaliteli protein kaynakları öğünlerde dengeli şekilde yer alıyor.

Rafine şeker, beyaz un, hazır atıştırmalıklar ve doymuş yağ içeren işlenmiş ürünler ise uzak durulması gereken besinler arasında bulunuyor. PCOS diyetinde öğün atlamamaya özen gösteriliyor, bu sayede kan şekeri dengeleniyor, ani açlık krizleri önleniyor ve kilo yönetimi kolaylaşıyor.

Diyet lifi açısından zengin gıdalar tüketmek bağırsak mikrobiyotasını destekliyor ve östrojen metabolizmasına olumlu katkı sağlıyor. Ayrıca antioksidan içeriği yüksek besinler tüketmek, vücutta oluşan kronik enflamasyonu azaltmaya yardımcı olabiliyor.

PCOS’lular Nasıl Zayıflar?

PCOS’lular için düşük glisemik indeksli, lif oranı yüksek ve dengeli bir beslenme programı metabolizmayı destekleyebiliyor, kan şekerini dengeleyebiliyor ve ani açlık ataklarını önleyebiliyor.

Aynı zamanda işlenmiş karbonhidratların ve basit şekerlerin sınırlandırılması kilo verme sürecini destekleyebiliyor.

• PCOS’lu bireylerde kilo vermek genellikle zorlayıcı olabiliyor çünkü insülin direnci yağ yakımını engelliyor ve açlık hissini artırıyor.
• Ancak bu durum, doğru stratejiler ve alanında uzman doktor ve diyetisyenlerle yönetilebiliyor.
• Günlük kalori alımı kişinin yaşına, boyuna, kilosuna ve yaşam tarzına göre planlanıyor. Bu sayede haftalık 0,5–1 kg arasında sağlıklı ve kalıcı kilo kaybı sağlanabiliyor.
• PCOS’ta hızlı kilo vermek yerine yavaş ama düzenli kilo kaybı tercih ediliyor. Bu hem hormonların dengelenmesine hem de adet döngüsünü düzenlemeye katkı sağlıyor.
• Spor salonunda veya evde yapılabilecek en etkili spor hareketleri ise bu sürecin ayrılmaz bir parçası olarak öne çıkıyor. Özellikle yürüyüş, pilates ve direnç antrenmanları insülin duyarlılığını artırmaya ve kas kütlesini koruyarak yağ oranının azalmasına yardımcı oluyor.
• Bu holistik bakış açısı hem fiziksel hem de hormonal iyilik haline katkı sunuyor.

Polikistik Over Sendromu Olanlar Ne Yememeli?

PCOS’ta kaçınılması gereken yiyecekler arasında rafine şeker, beyaz ekmek, işlenmiş gıdalar ve ev dışı tüketimde sık görülen fast food öne çıkıyor. PCOS’lular hazır sütlü ve şerbetli tatlılar ve yüksek glisemik indeksli meyveler de yememeli. 

Doymuş yağ ve trans yağ içeren besinler inflamasyonu tetikliyor, kilo alımını hızlandırabiliyor ve aynı zamanda kardiyovasküler rahatsızlıklarına zemin hazırlayabiliyor. Bazı bireylerde süt ve süt ürünleri de semptomları tetikliyor.

Bu nedenle polikistik over sendromu için kişiye özel bir değerlendirme yapılıyor ve beslenme planı buna göre oluşturuluyor.

PCOS’ta Hangi Meyveler Yenmeli?

PCOS diyeti uygulayan kişilerin, düşük glisemik indeksli meyveleri tercih etmesi gerekiyor. Çilek, yaban mersini, ahududu, elma ve armut gibi meyveler kan şekerini dengede tutmaya yardımcı oluyor. Muz, üzüm ve kavun gibi yüksek şekerli meyveler sınırlı şekilde tüketiliyor. 

Kuru meyveler şeker açısından oldukça yüksek olduğu için kuru meyve tüketimi de PCOS’a uyumlu diyetlerde sınırlandırılıyor. Meyveler taze veya smoothie şeklinde tüketiliyor ve hazır ürünlerden kaçınılıyor.

Ayrıca meyveler diyet posası açısından zengin olduğu için tokluk hissi sağlayabiliyor ve kan şekeri dalgalanmalarını azaltabiliyor. Bunun yanı sıra hazır meyve suları, şekerli ve gazlı içecekler, asitli meşrubatlar da PCOS diyetinde sınırlanıyor.

Kilo Verince Polikistik Over Geçer mi?

Kilo vermek PCOS’u tamamen geçirmiyor. Fakat istikrarlı bir kilo kaybı PCOS semptomlarının şiddetini ciddi şekilde azaltabiliyor ve yaşam kalitesini belirgin şekilde iyileştirebiliyor.

Özellikle karın bölgesinden verilen kilo, insülin duyarlılığını artırıyor ve vücuttaki hormon dengesinin daha sağlıklı bir şekilde kurulmasına yardımcı oluyor. 

Zayıf kişilerde de polikistik over görülebiliyor. Nitekim PCOS’un tedavi sürecinin yalnızca diyetle değil, düzenli egzersizle desteklenmesi gerekiyor. Aerobik aktiviteler ve direnç antrenmanları hem yağ yakımını hızlandırabiliyor hem de insülin duyarlılığını artırabiliyor.

Ayrıca yeterli uyku, stres yönetimi ve yaşam tarzı değişiklikleri, kilo kaybının etkilerini güçlendiriyor. Dolayısıyla PCOS’ta kilo verme süreci, semptomları hafifletmek ve hormon dengesini sağlamak için en etkili yöntemlerden biri olarak görülüyor.

PCOS Tanısı Nasıl Konur?

PCOS hastalığı uzman jinekologlar tarafından tanılanıyor. PCOS diyet listesi ise diyetisyen tarafından veriliyor. Doktorlar, semptomlara ve hormon seviyelerine göre polikistik over ilaçları reçete edebiliyor.

Bunlar genellikle doğum kontrol hapları, insülin duyarlılığını artıran ilaçlar veya hormon tedavileri oluyor. Bu tedaviler adet döngüsünü düzenlemeye, insülin direncini azaltmaya ve PCOS’la beraber gözle görülen semptomları hafifletmeye yardımcı olabiliyor.

Ayrıca düzenli doktor ve diyetisyenin klinik takibi de olası olumsuz gelişmelerin önlenmesini sağlıyor.

Polikistik over ne demek ve PCOS’lu olanlar nasıl beslenmeli öğrendin. Şimdi, diyetisyenler olarak her zaman temel aldığımız Akdeniz diyetini daha yakından keşfetmeye ne dersin?

Eğer sen de bu beslenme modeliyle ilgili daha fazla bilgi edinmek istersen, “Akdeniz Tipi Beslenme Nedir?” isimli makaleye hemen göz at!